ควรสระผมบ่อยแค่ไหน? ถึงจะดี และปลอดภัยห่างไกลโรค
ในสถานการณ์ที่โรค COVID-19 กำลังระบาด ส่งผลให้เราต้องระมัดระวังในการใช้ชีวิตกันมากขึ้น และมีพฤติกรรมหลายๆ อย่างที่ควรเปลี่ยนแปลง เพื่อเซฟตัวเองให้ปลอดภัยมากที่สุด
เรารู้ดีว่าควรล้างมือบ่อยๆ เพราะเป็นจุดที่สัมผัสเชื้อโรคและนำเชื้อเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายที่สุด แต่แหล่งกักเก็บเชื้อโรคบนร่างกาย ไม่ได้มีเพียงส่วนเดียว ซึ่ง “เส้นผม” ของเราก็อาจเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรคด้วยเช่นกัน หากสัมผัสเชื้อในระยะใกล้ เช่น มีคนที่ติดเชื้อมาไอ-จามถูกเส้นผม หรือมือสัมผัสสิ่งของปนเปื้อนแล้วนำมาลูบเส้นผม เชื้อไวรัสก็สามารถอยู่บนเส้นผมได้ (แต่อยู่นานแค่ไหน ยังไม่มีงานวิจัยระบุได้แน่นอน ซึ่งอาจจะอยู่ได้หลายชั่วโมงหรือเป็นวันเช่นเดียวกับบนผิวหนัง)
ดังนั้น การหลีกเลี่ยงการจับผม และการสระผมเมื่อกลับถึงบ้าน จึงเป็นสิ่งที่ควรใส่ใจมากขึ้น นอกเหนือจากการล้างมือและอาบน้ำ หลายคนอาจจะเคยสระผมวันเว้นวันจนเคยชิน หรือบางคนสระวันเว้นสองวันก็มี และยังมีอีกไม่น้อยเลยที่ไปสระไดร์ที่ร้านเสริมสวยเป็นประจำ แต่ “เราควรสระผมบ่อยแค่ไหน? และสระอย่างไร?” ถึงจะปลอดภัยและไม่ทำให้ผมเสีย ATH มีคำแนะนำมาฝากกันค่ะ
การสระผม ช่วงการระบาดของ Covid-19
การสระผมให้เหมาะกับสถานการณ์ Covid-19 (Credit: Rex by Shutterstock)
สระผมทันทีเมื่อกลับถึงบ้าน
ช่วงนี้ถ้าใครมีความจำเป็นต้องออกจากบ้าน เมื่อกลับถึงบ้านมาควรอาบน้ำสระผม ทำความสะอาดร่างกาย และเปลี่ยนเสื้อผ้าใหม่ทันที ทั้งนี้ ไม่ควรอาบน้ำแค่อย่างเดียว เพราะเชื้อโรคและสิ่งสกปรกนั้น อาจสะสมอยู่บนเสื้อผ้าและเส้นผมของเราด้วยเช่นกัน
ความถี่ในการสระผมที่เหมาะสม
แม้เชื้อโรคอาจจะสะสมผมได้ แต่ไม่จำเป็นต้องสระผมวันละหลายๆ ครั้งเหมือนการล้างมือ เพียงสระผมวันละครั้งเมื่อกลับถึงบ้านก็เพียงพอแล้ว โดยระหว่างวันควรหลีกเลี่ยงพฤติกรรมการเสยผมหรือจับผม เช่นเดียวกับการหลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า
สำหรับคนที่มีความเสี่ยงหรือดูแลใกล้ชิดกับผู้ป่วยโควิด อย่าลืมสวมหมวกคลุมผม หรือเก็บรวบเก็บผมให้เรียบร้อย เพื่อลดโอกาสเส้นผมสัมผัสเชื้อ และควรอาบน้ำสระผมหลังสัมผัสกับผู้ป่วย
ส่วนใครที่กลัวว่าสระผมทุกวัน แล้วเส้นผม/หนังศีรษะ จะแห้งเกินไป แนะนำว่า
- ควรหลีกเลี่ยงการสระผมโดยใช้น้ำอุ่นจัด
- เลือกใช้แชมพูสูตรที่อ่อนโยนต่อเส้นผมและสามารถใช้ได้ทุกวัน
- ล้างเแชมพูและครีมนวดผมให้สะอาดหมดจด
- แนะนำให้ใส่เซรั่ม หรือน้ำมันบำรุงผม ทุกครั้งหลังสระและก่อนไดร์ผมให้แห้ง
บอกลาร้านทำผมไปก่อนในช่วงเวลานี้
ร้านเสริมสวย แต่งผม หรือ ตัดผม เป็นหนึ่งในพื้นที่เสี่ยงแพร่เชื้อจุดหนึ่ง เพราะเป็นบริการที่ต้องมีการสัมผัสใกล้ชิดกัน จึงทำให้มีมาตรการออกมาให้ร้านเหล่านี้ปิดให้บริการชั่วคราว
ดังนั้นใครที่ชอบไปสระไดร์ที่ร้านเป็นประจำ ตอนนี้ก็เป็นอันต้องพักก่อน ช่วงนี้เราอาจต้องเหนื่อยหน่อยกับการสระผมบ่อยๆ แต่ก็เพื่อความปลอดภัยของตัวเรามากที่สุดนะคะ
ควรสระผมบ่อยแค่ไหน ในสถานการณ์ปกติ
โดยเฉลี่ยแล้วคนไทยสระผมประมาณ 5 ครั้งต่อสัปดาห์ โดยผู้ชายจะสระผมบ่อยกว่าผู้หญิง ส่วนผู้หญิงจะสระผมประมาณ 4 ครั้งต่อสัปดาห์ หรือสระผมประมาณวันเว้นวัน และคนไทยมีอัตราการสระผมด้วยแชมพู 2 ครั้งต่อการสระผม 1 ครั้ง
ดังนั้นจึงไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัวเกี่ยวกับความถี่ในการสระผม และถึงแม้ว่าการสระผมจะช่วยชำระล้างสิ่งสกปรกออกจากเส้นผมและหนังศีรษะ แต่ขณะเดียวกัน แชมพูอาจล้างเอาน้ำมันที่มีอยู่ในธรรมชาติของเส้นผมออกไปด้วย ซึ่งจะทำให้ผมแห้งเสียได้เช่นกัน
เมื่อคำถามยอดฮิต “ควรสระผมทุกวันดีไหม?” สะกิดใจสาวๆ All Things Hair จึงได้รวบรวมข้อมูลและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านเส้นผมจากยูนิลีเวอร์ เพื่อไขข้อข้องใจในประเด็นดังกล่าว โดยเราได้แบ่งคำแนะนำตามลักษณะของเส้นผม ดังนี้
คนที่มีผมเส้นใหญ่และหนา
สำหรับคนที่มีผมเส้นใหญ่และหนา แนะนำว่าควรสระผมประมาณ 3 ครั้งต่อสัปดาห์ หรือจะสระผมวันเว้นวันก็ได้ รวมไปถึงคนที่มีผมหยิก หรือ หยักโศกด้วยเช่นกัน
เนื่องจากเส้นผมที่หยิกและหนาจะทำให้น้ำมันจากหนังศีรษะเคลื่อนที่มายังเส้นผมได้ช้ากว่าเส้นผมประเภทอื่น ซึ่งหมายความว่าถ้าสระผมบ่อย ๆ หรือสระผมแทบทุกวัน ก็จะส่งผลให้เส้นผมนั้นแห้ง และแตกปลายได้
คนที่มีผมเส้นเล็ก ละเอียด และตรง ควรสระผมบ่อยแค่ไหน
ลักษณะเส้นผมประเภทนี้สามารถสระผมได้เป็นประจำทุกวัน เพื่อขจัดความมันบนเส้นผมที่แพร่กระจายได้ง่ายและรวดเร็วเนื่องมาจากลักษณะของเส้นผมตรง
อย่างไรก็ตาม น้ำมันที่มีอยู่ในธรรมชาติของเส้นผมนั้นดีต่อหนังศีรษะ และช่วยทำให้ผมดูเงางาม นุ่มสลวย ดังนั้นถ้าหากไม่อยากสระผมทุกวัน ควรเลือกใช้แชมพูสูตรที่อ่อนโยน และเหมาะสำหรับสภาพเส้นผม อย่างเช่น เทรซาเม่ ซาลอน ดีท็อกซ์ แอนด์ นอริช แชมพู แชมพูที่มีส่วนผสมจากธรรมชาติ ขิงและชาเขียว และไม่ใส่สารกันเสีย (พาราเบน 0% ) ช่วยทำความสะอาดอย่างล้ำลึก พร้อมให้สารบำรุงแก่เส้นผม สามารถใช้ได้เป็นประจำทุกวัน และยังคงความสดชื่นเอาไว้ได้
คนที่มีหนังศรีษะและเส้นผมมัน สระผมทุกวัน จะดีหรือไม่
หลายคนเข้าใจผิดคิดว่าการสระผมทุกวันเป็นวิธีขจัดความมันออกจากผม แต่ในความเป็นจริงแล้ว การสระผมจะช่วยให้เส้นผมและหนังศรีษะสะอาดขึ้นแค่เพียงชั่วคราวเท่านั้น เพราะหลังจากสระผมเสร็จ ต่อมผลิตน้ำมันธรรมชาติบนหนังศรีษะที่เรียกว่าซีบัม (Sebum) ซึ่งช่วยปกป้องผิวจากความแห้ง ทำให้ผมชุ่มชื้น ไม่แห้งเสีย อีกทั้งยังสามารถจับ ‘DHT’ ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำให้เกิดผมร่วงได้นั้นก็จะกลับทำหน้าที่ในการผลิตน้ำมันออกมาทดแทนในส่วนที่ถูกกำจัดออกไปเช่นเดิม
ดังนั้นคนที่มีหนังศีรษะมันหรือผมมัน ควรสระผมวันเว้นวัน หรืออาทิตย์ละ 2-3 วัน โดยควรเลือกใช้แชมพูหรือผลิตภัณฑ์สูตรอ่อนโยน ไม่ก่อให้เกิดอาการระคายเคืองแก่หนังศีรษะ อย่างเช่น ซันซิล เนเชอรัล อโลเวร่า & มินท์ สกาลป์ แคร์ แชมพู ปราศจากซิลิโคน พร้อมคุณค่าอโลเวร่าและมินท์ อ่อนโยนและช่วยดูแลหนังศรีษะ ช่วยให้หายจากอาการคันศรีษะ เหมาะสำหรับผมมัน สระแล้วเย็นสบาย คลายร้อน
นอกจากนั้น ไม่ควรหวีผมบ่อยๆ หรือหวีผมแรงๆ เพื่อไม่ให้เกิดการกระตุ้นให้มีการผลิตน้ำมันเพิ่ม ที่สำคัญคือหมั่นดูแลรักษาหนังศีรษะให้สะอาดอยู่เสมอ หลีกเลี่ยงการอยู่ท่ามกลางสภาพอากาศที่ร้อนจัด แดดจ้า นอกจากนี้คือไม่ควรเครียด เพราะเมื่อร่างกายเกิดอาการเครียด จะทำให้ฮอร์โมนบางตัวสูงขึ้น และไปกระตุ้นการทำงานของต่อมไขมันให้ทำงานมากขึ้น จึงส่งผลให้มีการผลิตไขมันออกมามากกว่าปกติ
หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ทำผมไฟฟ้า เพราะเป็นตัวการทำลายเส้นผมและหนังศีรษะให้แห้ง จนต่อมไขมันต้องผลิตน้ำมันออกมาทดแทนเพิ่มขึ้น และควรหลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีไขมันสูง เนื่องจากอาหารมันๆ จะเพิ่มปริมาณน้ำมันให้กับผิวบริเวณหนังศีรษะ จนทำให้ผมมันมากกว่าปกติ
คนที่เป็นรังแคบนหนังศรีษะต้องสระผมทุกวันหรือไม่
ใครๆ ก็ไม่อยากเป็นรังแค เพราะเวลาที่รังแคซึ่งเป็นเซลล์ผิวที่ตายแล้วผลัดตัวอย่างรวดเร็วมากกว่าปกติหลุดลอกออกมาตกอยู่บนบ่า บนไหล่ บนคอเสื้อ ทำให้ดูเหมือนว่าเป็นคนไม่ดูแลเส้นผมและหนังศรีษะ
ทั้งๆ ที่รังแคดังกล่าวเกิดจากหลากหลายปัจจัย ที่สำคัญคือต่อมไขมันใต้หนังศีรษะผลิตน้ำมันมากเกินไป ส่งผลให้มีการกระตุ้นเชื้อรา จนมีการเจริญเติบโตที่เร็วกว่าปกติ หรือการมีผิวและหนังศีรษะแห้ง ก็จะก่อให้เกิดการผลัดผิวเร็ว จนตกสะเก็ดหลุดลอกออกมาเป็นแผ่นๆ ได้ อีกทั้งความไม่สมดุลทางฮอร์โมน สภาพอากาศ การขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายเช่น วิตามินบี สังกะสี โอเมก้า ความเครียด การดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ค่อยสระผม ก็ล้วนมีส่วนทำให้เกิดรังแคทั้งสิ้น
ดังนั้นผู้ที่มีปัญหารังแคควรสระผมทุกวันเพื่อกำจัดน้ำมันส่วนเกิน โดยเลือกใช้แชมพูขจัดรังแคสูตรอ่อนโยน อย่าง เคลียร์ สกาล์ปเทอราพี ไฮเดรติ้ง ไมเซล่า แอนตี้แดนดรัฟ แชมพู ที่ช่วยขจัดรังแคพร้อมทำความสะอาดและบำรุงหนังศีรษะอย่างล้ำลึก
หลังสระผมควรใช้ผ้าสะอาดค่อยๆซับเบาๆจนผมแห้ง หรือปล่อยให้แห้งเองตามธรรมชาติก็ได้ เพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงความอับชื้นที่อาจจะเป็นต้นเหตุการเกิดของเชื้อรา ควรหลีกเลี่ยงการขยี้ผมแรงๆ ควรใช้หวีซี่ห่างในการหวีผม โดยเริ่มหวีจากบริเวณรากผมไปตามความยาวของเส้นผม เพื่อเป็นการกระจายน้ำมันจากหนังศีรษะไปหล่อเลี้ยงความชุ่มชื้นให้ทั่วเส้นผม
คนที่ออกกำลังกายเป็นประจำ จำเป็นต้องสระผมทุกวันหรือไม่
เหงื่อที่ออกมากในระหว่างที่ออกกำลังกาย ทำให้เส้นผมและหนังศีรษะมีสิ่งสกปรกสะสมมากขึ้นกว่าปกติด้วยเช่นกัน ดังนั้นผู้ที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอจึงควรสระผมเป็นประจำทุกวัน เพื่อขจัดสิ่งที่ตกค้างของเหงื่อ เพราะเหงื่อมีความเค็มที่อาจส่งผลให้เส้นผมเปราะบางและเสียหายได้
แชมพูที่กองบรรณาธิการ ATH อยากแนะนำสำหรับคนที่ออกกำลังกายเป็นประจำทุกวัน คือ CLEAR ไอซ์คูล เมนทอล แชมพู มาพร้อมกับไอซี่เมนทอล ทำความสะอาดหนังศีรษะ และกำจัดสิ่งสกปรกและความมันที่สะสมบนเส้นผมของคุณที่เกิดจากการออกกำลังกาย ช่วยขจัดรังแค และให้ความเย็นสดชื่นที่ช่วยบรรเทาอาการคันได้
คงพอได้แนวทางกันไปบ้างแล้วนะคะ แล้วอย่าลืมสำรวจลักษณะเส้นผมและไลฟ์สไตล์ของเราด้วยว่าควรจะสระผมกันบ่อยแค่ไหน เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุดของการสระผม คือเส้นผมที่สะอาด และคงสภาพผมสวยแข็งแรงกันไว้ได้นานค่ะ
